Cạnh tranh chi phí của các bóng đèn: LED; CFL và sợi đốt

Chi phí đèn điện tại Việt Nam

Tại Việt Nam những năm trước 2000 chúng ta chỉ có một phương thức chiếu sáng nhân tạo duy nhất là lửa, chúng được áp dụng vào để tạo thành nến, đèn dầu. Vô cùng khó khăn khi cả nhà chỉ có một hai cái đèn dầu, đã thế chỉ được thắp lúc ăn cơm xong còn lại hoàn toàn sử dụng ánh trăng. Sau 2000 chúng ta đã có bóng đèn điện nhưng nhìn ra thế giới thì bóng đèn là bóng đèn. Bất kể lúc đó gia đình bạn có giàu cỡ nào, bạn thực sự chỉ có một lựa chọn khi nói đến các lựa chọn chiếu sáng cho ngôi nhà của bạn: Đi đến cửa hàng tạp hóa và chọn một số bóng đèn sợi đốt, chọn công suất dựa trên mức độ sáng của bóng.

Nhưng trong những năm gần đây, công nghệ đã mang đến cho chúng ta bóng đèn – cụ thể là CFL và đèn LED – khiến ánh sáng sợi đốt trở nên cổ hủ. Những lựa chọn mới này không chỉ tiết kiệm năng lượng hơn mà còn có tuổi thọ kéo dài hàng năm, hoặc thậm chí hàng thập kỷ, lâu hơn so với bóng đèn tiêu chuẩn mà tất cả chúng ta đều nhớ từ thủa nhỏ.

Ở Mỹ: Lệnh cấm bán gần như hoàn toàn bắt đầu vào năm 2014 và sẽ có hiệu lực hoàn toàn vào năm 2020. Vì chúng lãng phí rất nhiều năng lượng và không tồn tại được lâu.

Khi mà bóng đèn sợi đốt trên khắp thế giới có thể bị đốt cháy lần cuối cùng, hãy cùng xem xét các lựa chọn mà chúng tôi sẽ chuẩn bị nêu ra. Chi phí rõ ràng sẽ là một yếu tố khi bạn đưa ra quyết định của mình, nhưng có những biến số khác bạn cũng nên xem xét. 

Nhưng trước đó chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm của 3 loại đèn chiếu sáng là: Đèn sợi đốt, CFL và LED

Đèn sợi đốt

Một bóng đèn sợi đốt. Đèn sợi đốt, còn gọi là đèn dây tóc là một loại bóng đèn dùng để chiếu sáng khi bị đốt nóng, dây tóc là bộ phận chính để phát ra ánh sáng, thông qua vỏ thủy tinh trong suốt. Các dây tóc – bộ phận phát sáng chính của đèn được bảo vệ bên ngoài bằng một lớp thủy tinh trong suốt hoặc mờ đã được rút hết không khí và bơm vào các khí trơ. Kích cỡ bóng phải đủ lớn để không bị hơi nóng của nhiệt tỏa ra làm nổ. Hầu hết bóng đèn đều được lắp vào trong đui đèn, dòng điện sẽ đi qua đui đèn, qua đuôi đèn kim loại, vào đến dây tóc làm nó nóng lên và đến mức phát ra ánh sáng. Đèn sợi đốt thường ít được dùng hơn vì công suất quá lớn (thường là 60W), hiệu suất phát quang rất thấp (chỉ khoảng 5% điện năng được biến thành quang năng, phần còn lại tỏa nhiệt nên bóng đèn khi sờ vào có cảm giác nóng và có thể bị bỏng). Đèn dây tóc dùng điện áp từ 1,5 vôn đến 300 vôn.

Đèn CFL

Đèn compact là loại đèn huỳnh quang công suất nhỏ. Đèn có ống thuỷ tinh bé uốn gấp theo hình chữ U. Mỗi đèn có 1U, 2U hoặc 3U hay có thể là ống xoắn thu gọn kích thước gần bằng với bóng sợi đốt. Vì kích thước nhỏ gọn nên trong tiếng Anh gọi là compact. Ở nước ta hiện nay chưa có tên gọi nào khác cho loại đèn này nên vẫn dùng tên tiếng Anh hay gọi bằng tên phiên âm là com pắc.

Đèn LED

LED có nghĩa là “đi-ốt phát quang”, là một nguồn sáng phát ra khi có dòng điện tác động lên nó. Công nghệ led được hình thành dựa trên công nghệ bán dẫn, hoạt động của led giống với nhiều loại bán dẫn khác. Trong khối đi-ốt bán dẫn, electron chuyển từ trạng thái có mức năng lượng cao xuống trạng thái có mức năng lượng thấp hơn. Và sự chênh lệch năng lượng này được phát xạ thành những dạng ánh sáng khác nhau.  Sự ra đời của công nghệ led được xem là một sự bức phá trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng cuộc sống.  Bắt đầu từ những diode phát sáng đầu tiên với ánh sáng yếu và đơn sắc đến những nguồn phát sáng đa sắc. Công suất lớn luôn cho hiệu quả chiếu sáng cao, nhưng lại siêu tiết kiệm năng lượng.

CFL so với bóng đèn LED: Sự khác biệt là gì?

Chúng ta hãy xem xét hai tùy chọn bóng đèn mới phổ biến nhất, CFL và đèn LED, và xem xét các ưu điểm và nhược điểm đi kèm với mỗi tùy chọn.

CFL: Đèn huỳnh quang compact

Theo Energystar.gov, CFL hoạt động khác với bóng đèn sợi đốt ở chỗ, thay vì chạy dòng điện qua dây tóc, chúng truyền dòng điện qua một ống chứa hơi argon và hơi thủy ngân. Quá trình này tạo ra ánh sáng cực tím nhanh chóng chuyển thành ánh sáng khả kiến, không giống như đèn sợi đốt phát ra ánh sáng ấm áp.

Sự khác biệt lớn giữa CFL và bóng đèn sợi đốt là lượng năng lượng cần thiết để sử dụng chúng theo thời gian. CFL sử dụng năng lượng ít hơn khoảng 70% so với bóng đèn sợi đốt. Chúng cũng tồn tại lâu hơn so với bóng đèn truyền thống và chỉ tốn hơn một đô la cho mỗi bóng đèn .

Tuy nhiên, một trong những nhược điểm lớn nhất của CFL là phải mất một vài phút để chúng nóng lên và đạt đến độ sáng đầy đủ. Điều đó có nghĩa là chúng không lý tưởng ở những nơi bạn muốn có nhiều ánh sáng ngay khi bạn bật công tắc, chẳng hạn như cầu thang tầng hầm tối, dốc. Chúng cũng không thể được sử dụng với một công tắc điều chỉnh độ sáng.

Thêm vào đó, CFL hiện đại chứa một lượng thủy ngân nhỏ, rất có hại cho cả sức khỏe và môi trường của bạn. Điều đó có nghĩa là đó là tin xấu để phá vỡ một ( đây là cách làm sạch nó an toàn nếu bạn làm ) và chúng không nên được bỏ vào thùng rác gia đình thông thường của bạn ( đây là cách tái chế chúng ).

Đèn LED: Điốt phát sáng

Những chiếc màn hình LED cũng được dựa trên những chiếc đèn LED siêu nhỏ, cộng với những công nghệ ngày càng phát triển mạnh mẽ, đem đến chất lượng hình ảnh siêu nét.

Điốt phát sáng, hoặc đèn LED, trong nhiều năm thường thấy nhất trong các màn hình điện tử nhỏ, chẳng hạn như đồng hồ trên hộp cáp của bạn. Do ánh sáng phát ra từ mỗi đèn LED nhỏ là định hướng và khá yếu, nên bóng đèn LED gia dụng nằm ở rìa của công nghệ chủ đạo chỉ vài năm trước.

Theo Trung tâm nghiên cứu ánh sáng, bóng đèn LED hoạt động bằng cách kết hợp các dòng điện với điện tích dương và âm để tạo ra năng lượng được giải phóng dưới dạng ánh sáng. Kết quả là một nguồn ánh sáng nhanh, đáng tin cậy, tức thời và có thể bị mờ đi.

Điều làm cho đèn LED ngoài bóng đèn sợi đốt và CFL chỉ là chúng có thể tồn tại bao lâu. Theo báo cáo của người tiêu dùng , bóng đèn LED có thể tồn tại bất cứ nơi nào từ 20.000 đến 50.000 giờ, hoặc lâu hơn gấp năm lần so với bất kỳ bóng đèn tương đương nào trên thị trường.

Nhưng sự kết hợp giữa hiệu quả và độ bền trong lịch sử đã phải trả giá. Đèn LED tốn nhiều tiền hơn CFL và bóng đèn sợi đốt. Tuy nhiên, tin tốt là giá của chúng đã giảm đáng kể trong những năm qua.

Trường hợp trước đây thường trả 1.250.000 VNĐ hoặc thậm chí 2.500.000 VNĐ cho một bóng đèn LED, giờ đây chúng có sẵn với giá khoảng 200.000VNĐ cho một bóng đèn có thể mua qua mạng hay tại cửa hàng . IKEA bán bóng đèn LED tương đương 60W của riêng mình với giá tính ra VNĐ là khỏaoảng 125.000 VNĐ , và chương trính khuyến mại vào dịp Tết giảm giá bóng đèn LED Philips xuống mức thấp nhất là 62.500 VNĐ cho một bóng đèn.

So sánh chi phí: CFL so với đèn LED

Khi hầu hết mọi người cần thay thế bóng đèn, chi phí là yếu tố lớn nhất trong quyết định của họ. Nhưng chi phí thực tế bao gồm nhiều hơn chỉ là giá trả trước của mỗi bóng đèn bạn mua; bạn cũng nên tính đến việc mỗi tùy chọn sẽ có chi phí bao nhiêu để hoạt động trong nhiều năm.

Như với hầu hết mọi thứ, hóa ra một chút tiền ngày nay thường có thể dẫn đến tiết kiệm đáng kể trong thời gian dài.

Mua một bóng đèn chất lượng kéo dài hàng thập kỷ sẽ ít tốn kém hơn trong thời gian dài so với việc mua hàng tá hoặc nhiều hơn những bóng rẻ hơn mà tiếp tục cháy.

Và sau đó, có chi phí điện được sử dụng để thắp sáng bóng đèn: Giá cả tiện ích thay đổi theo tiểu bang và theo mùa, tất nhiên, nhưng năm 2013, khách hàng điện dân dụng đã trả trung bình 12 cent mỗi kilowatt giờ ở Hoa Kỳ. Cả CFL và đèn LED đều sử dụng ít điện hơn đáng kể so với bóng đèn truyền thống.

Dưới đây là mỗi loại bóng đèn sẽ có giá bao nhiêu để mua và vận hành trong vòng đời 25.000 giờ (khoảng 23 năm với ba giờ mỗi ngày):

Như bạn có thể thấy, mua bóng đèn lâu dài hơn, hiệu quả hơn có thể thực sự được đền đáp theo thời gian. Trong khoảng thời gian 23 năm, bạn sẽ mất hơn 200 đô la (và nhiều chuyến đi đến cửa hàng phần cứng) để giữ một bóng đèn 60 watt được thắp sáng bằng bóng đèn sợi đốt. Để so sánh, nó sẽ có giá chỉ 48 đô la khi sử dụng một số ít CFL hoặc 38 đô la khi sử dụng một bóng đèn LED duy nhất – tiết kiệm hơn 150 đô la mỗi chiều.

Bạn có thể tiết kiệm được bao nhiêu?

Bây giờ hãy xem xét rằng những khoản tiết kiệm là từ chỉ một bóng đèn . Hãy suy nghĩ về số lượng đèn trong nhà bạn – một số đồ đạc, như đèn chùm hoặc quạt trần, thậm chí có thể sử dụng ba bóng đèn trở lên. Nếu bạn thay thế 20 bóng đèn sợi đốt bằng bóng đèn LED trong nhà, bạn có thể tiết kiệm tới 81 triệu trong vòng đời 23 năm của chúng (và giả sử tỷ giá tiền tệ không tăng ).

Tuy nhiên, bạn thậm chí không cần phải thực hiện một cam kết lớn để nhận ra một số khoản tiết kiệm đáng kể. Chỉ chuyển đổi năm loại đèn được sử dụng nhiều nhất trong nhà của bạn – ví dụ, đèn trong phòng khách, nhà bếp và lối vào, có thể được sử dụng gần bốn giờ một ngày – có thể giúp bạn tiết kiệm khoảng 1 triệu 1 mỗi năm cho hóa đơn tiền điện của bạn .

Những cách khác để so sánh CFL với bóng đèn LED

Hãy tạm gác chi phí sang một bên và xem xét các tùy chọn chiếu sáng này chỉ dựa trên chất lượng và các yếu tố quan trọng khác. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của CFL so với đèn LED:

Bóng đèn CFL

Ưu điểm:

• Sử dụng ít năng lượng hơn bóng đèn sợi đốt
• Chi phí thấp hơn bóng đèn LED
• Tạo ra ánh sáng cực mạnh lan tỏa đều
• Có sẵn trong màu sắc mềm mại, ấm áp và trắng sáng

Nhược điểm:

• Không thể được sử dụng với một công tắc điều chỉnh độ sáng
• Dành một vài phút để làm nóng và đạt đến độ sáng đầy đủ
• Chứa thủy ngân, một kim loại nặng độc hại
• Có thể nhạy cảm với nhiệt độ lạnh

Bóng đèn LED

Ưu điểm:

• Sáng lên ngay lập tức, giống như một bóng đèn sợi đốt
• Đừng nóng lên nhiều – chúng vẫn mát khi chạm vào ngay cả sau khi sử dụng
• Kéo dài đến năm lần so với CFL; nghĩa đen có thể kéo dài suốt đời
• Không nhạy cảm với nhiệt độ lạnh
• Không chứa thủy ngân
• Một số mô hình có thể được sử dụng với một công tắc điều chỉnh độ sáng
• Có sẵn trong màu sắc mềm mại, ấm áp và trắng sáng

Nhược điểm:

• Ánh sáng định hướng có thể không lan tỏa đều như các nguồn khác
• Hiện tại chi phí nhiều hơn CFL

CFL so với bóng đèn LED: Ai thắng?

Sau khi tiến hành nghiên cứu sử dụng kinh nghiệm cá nhân của riêng tôi và các nguồn chuyên gia như Báo cáo người tiêu dùng và EnergyStar.gov, tôi đã kết luận rằng thật khó để đánh bại giá trị được cung cấp bởi đèn LED hiện đại. Không chỉ giá của họ ngày càng phải chăng hơn mỗi ngày, mà còn kéo dài hàng thập kỷ lâu hơn so với đối thủ.

Với màu trắng mềm mại và ấm áp bắt chước ánh sáng của bóng đèn sợi đốt truyền thống, khả năng sử dụng một số mô hình với công tắc mờ và chiếu sáng tức thời, đèn LED đơn giản là một lựa chọn tốt hơn trong nhà so với CFL.

Đó là nhà của bạn, sự lựa chọn của bạn

Điểm mấu chốt: Đôi khi trong tương lai rất gần, bạn có thể sẽ không thể mua thêm bất kỳ bóng đèn sợi đốt nào, ngay cả khi bạn muốn. Nếu bạn không phải là người chấp nhận thay đổi, điều đó có vẻ khá buồn. Tuy nhiên, bạn có một vài lựa chọn. Bạn có thể:

• Thoát ra khỏi định kiến và tư duy một vài thập kỷ giá trị của những bóng đèn rẻ tiền, kém hiệu quả mà bạn đã từng sử dụng.
• Từ từ thay thế bóng đèn bị cháy bằng CFL chi phí thấp, đồng thời biết cách xử lý để vứt bỏ chúng đúng cách sau 10 năm.
• Dần dần thay thế bóng đèn cũ của bạn bằng đèn LED có thể chiếu sáng hay dùng để trang trí như LED trang trí đường phố có thể kéo dài suốt đời.

Cá nhân tôi tôi sẽ chọn những gì tiết kiệm mà lại hiệu quả. Giá cho đèn LED thấp hơn so với trước đây (và tiếp tục cạnh tranh hơn), và chúng là lựa chọn chiếu sáng gia đình hiệu quả, bền nhất trên thị trường. Thật khó để tranh luận về một sản phẩm nhiều hơn là tự trả tiền cho việc tiết kiệm năng lượng và có thể kéo dài đến hết cuộc đời.

Không có cách nào biết được đúng hay sai để  nhận ra ngay sự thay đổi. Nhưng bạn càng làm sớm thì bạn đang tiết kiệm một khoản đó.